Zamów teraz, nie płać przez 14 dniWyprawy na zamówienie to wyprawy szyte na miarę, organizowane w dowolnym terminie, z anglojęzycznym pilotem (z możliwością polskojęzycznej opieki na życzenie). Mogą być realizowane dla dowolnej wielkości grupy.Wyprawy grupowe to zorganizowane wyjazdy z polskojęzycznym pilotem, z określonym terminem i wielkością grupy. Wyprawy Klubu Tugende są przeznaczone wyłącznie dla jego uczestników. Przeczytaj więcej na stronie "Klub Tugende".Przeglądaj wszystkie dostępne wyprawy, podzielone na różne kategorie, aby znaleźć idealną przygodę dla siebie. Możesz wybierać spośród wypraw grupowych, wypraw na zamówienie oraz wypraw przeznaczonych dla członków Klubu Tugende. Każda kategoria oferuje unikalne doświadczenia, starannie zaplanowane, aby zapewnić niezapomniane wrażenia i bezpieczeństwo. Dowiedz się więcej o każdej kategorii, aby znaleźć wyprawę najlepiej odpowiadającą Twoim potrzebom i zainteresowaniom.Możesz wybrać kilka opcji, aby dostosować wyprawę do swoich preferencji. Dostępne poziomy komfortu obejmują różne standardy zakwaterowania, wyżywienia i transportu, co pozwala znaleźć odpowiednią opcję dla każdego uczestnika.Wybierz rodzaj wyprawy, który najbardziej Ci odpowiada. Możesz wybrać kilka opcji, aby dostosować wyprawę do swoich zainteresowań i preferencji. Każdy rodzaj wyprawy różni się stylem i tempem, co pozwala wybrać odpowiednią wyprawę, w pełni dostosowaną do Twoich preferencji i zainteresowań. Możesz wybrać kilka opcji, aby dostosować wyprawę do swoich umiejętności i kondycji. Dostępne poziomy trudności obejmują łatwe, średnie, wymagające i ekstremalne wyprawy, co pozwala znaleźć odpowiednią przygodę dla każdego uczestnika. Wybierz kierunek wyprawy, który najbardziej Ci odpowiada. Możesz wybrać kilka opcji, aby dostosować wyprawę do swoich zainteresowań i preferencji. Dostępne kierunki są podzielone na kontynenty i kraje, co pozwala znaleźć idealne miejsce dla każdego uczestnika. Możliwość wielokrotnego wyboru pozwala wybrać odpowiednią wyprawę, w pełni dostosowaną do Twoich preferencji i zainteresowań. Wybierz typ wyprawy, która najbardziej Ci odpowiada. Możesz wybrać kilka opcji, które będą głównymi aktywnościami w programie wyprawy lub będą stanowić jej motyw przewodni. Dostępne typy to m.in. wyprawy rowerowe, kajakowe, górskie czy rodzinne. Wybierz termin wyprawy, który najbardziej Ci odpowiada. Możesz wybrać kilka opcji, aby dostosować wyprawę do swojego harmonogramu. Dostępne terminy obejmują różne pory roku i długości trwania wypraw, co pozwala znaleźć idealny czas na Twoją przygodę. Każdy termin jest starannie zaplanowany, aby zapewnić najlepsze warunki pogodowe i niezapomniane wrażenia.

Sokotra: ostatni bastion innego świata – czy da się podróżować etycznie na wyspę pełną paradoksów?

Tugende > EKO PODRÓŻE > Sokotra: ostatni bastion innego świata – czy da się podróżować etycznie na wyspę pełną paradoksów?
Drzewa smoczej krwi (Dracaena cinnabari) w lesie Firmihin na płaskowyżu Dixam, z widokiem na surowe góry Sokotry – jedno z najcenniejszych przyrodniczo miejsc na wyspie, zagrożone zmianami klimatycznymi i niekontrolowaną turystyką.

Pośród fal Oceanu Indyjskiego, z dala od zatłoczonych kurortów i komercyjnych tras, leży Sokotra — wyspa należąca do Jemenu, która od lat przyciąga tych, którzy w podróżowaniu szukają czegoś więcej niż tylko spektakularnych widoków. To właśnie tutaj, w cieniu drzew smoczej krwi, przyroda przypominająca krajobraz z innej planety splata się z lokalną kulturą i rodzi fundamentalne pytanie: czy w dzisiejszym świecie można jeszcze podróżować naprawdę odpowiedzialnie?

Biologiczne dziedzictwo Sokotry

Sokotra to jedno z najcenniejszych przyrodniczo miejsc na naszej planecie. Aż 37% występujących tu gatunków roślin i aż 90% gadów nie występuje nigdzie indziej na świecie — to czyni z niej prawdziwy skarb bioróżnorodności. Smocze drzewo (Dracaena cinnabari), przypominające zielony parasol rozpięty nad rdzawym pustkowiem, stało się nie tylko symbolem wyspy, ale też jej strażnikiem — świadkiem przemian, jakie zachodzą na Sokotrze. W uznaniu tej wyjątkowości UNESCO wpisało ją na listę światowych rezerwatów biosfery (UNESCO, 2022). Niestety, ten status nie oznacza automatycznej ochrony przed narastającymi zagrożeniami.

Zmiany klimatyczne, w tym coraz dłuższe okresy suszy, a także nadmierna wycinka i niekontrolowana turystyka, coraz wyraźniej odciskają piętno na delikatnych ekosystemach wyspy. Jak alarmuje raport UNEP z 2021 roku, woda gruntowa obniża się, a erozja gleby przyspiesza — co wprost zagraża gatunkom endemicznym, takim jak niektóre drzewa balsamowe czy jaszczurki pustynne (UNEP, 2021).

Do tego dochodzą coraz silniejsze sztormy oraz podnoszący się poziom morza, które zagrażają nabrzeżnym społecznościom — zwłaszcza w rejonie Hadibo. Lokalne władze, zmagające się z ograniczonymi zasobami i trudną sytuacją polityczną, nie są w stanie samodzielnie przeciwdziałać tym procesom. Dlatego tak ważne jest, by każdy gość wyspy był nie tylko turystą, ale i świadomym uczestnikiem tej wspólnej odpowiedzialności.

Współczesne paradoksy

Regularnie spotykamy się z pytaniami o bezpieczeństwo podróży na Sokotrę. To zrozumiałe — wyspa formalnie należy do Jemenu, kraju pogrążonego w długotrwałym konflikcie. W rzeczywistości jednak Sokotra funkcjonuje jak osobny świat: odizolowana geograficznie, poza strefami działań zbrojnych, z własnym rytmem i lokalną administracją. Codzienność jej mieszkańców nie przypomina tego, co widzimy w serwisach informacyjnych.

Właśnie ten kontrast najlepiej oddaje paradoks Sokotry. Z jednej strony — jedno z najbardziej unikatowych i delikatnych środowisk na świecie, dom dla setek endemicznych gatunków. Z drugiej — miejsce, które pozostaje na uboczu globalnej troski, a jednocześnie staje się coraz bardziej atrakcyjne dla zewnętrznych inwestorów. Często pod pozorem ekologii lub rozwoju infrastruktury próbuje się tu przemycać rozwiązania, które nie służą ani mieszkańcom, ani przyrodzie.

W ostatnich latach zagraniczne podmioty wykupiły fragmenty wybrzeża, deklarując ochronę środowiska, lecz w praktyce planując budowę prywatnych kompleksów hotelowych. Te działania mogą prowadzić nie tylko do wypierania lokalnych społeczności, ale też do nieodwracalnych zmian w krajobrazie i ekosystemach wyspy (Al-Saghier et al., 2023).

Dwóch mężczyzn na płaskowyżu Dixam wśród drzew smoczej krwi, na tle zachodzącego słońca i gór Sokotry.
Kraina smoczych drzew
PODRÓŻ, KTÓRA ZATRZYMA CIĘ W CZASIE

W programie wyprawy:

Najpiękniejsze plaże

Kąpiele w oceanie i zachody słońca na pustych plażach Arher i Shouab – bez resortów, bez tłumów.

Eksploracja jaskini Hoq

Wędrówka do jednej z największych jaskiń Sokotry, z imponującymi stalagmitami i pradawnymi inskrypcjami.

Noce pod namiotami

Śpimy w dzikich zatokach i na płaskowyżach – blisko natury, z dala od cywilizacji.

Etyczne podróżowanie na Sokotrze: co to znaczy?

Etyczne podróżowanie w tym kontekście nie oznacza jedynie unikania szkód, lecz aktywne współtworzenie wartości z lokalną społecznością i szacunek dla unikalnej przyrody wyspy. Współpracujemy z lokalną firmą, która zatrudnia przewodników, kierowców i kucharzy — ludzi z wyspy, dla których turystyka jest nie tylko źródłem dochodu, ale również szansą na zachowanie własnej tożsamości kulturowej. Kupujemy produkty lokalne, wspieramy gospodarkę wyspy w bezpośredni sposób.

Po pierwszej wyprawie, widząc skalę problemu związanego z plastikowymi odpadami, podjęliśmy decyzję, że nasze grupy będą podróżowały z własnymi bidonami. My natomiast zapewniamy wodę w dużych zbiornikach, eliminując konieczność korzystania z jednorazowych butelek. To drobna zmiana w skali świata — ale znacząca tutaj.

Od 2024 roku angażujemy się także w inicjatywy recyklingowe prowadzone we współpracy z lokalnymi kobietami. Podczas każdej wyprawy organizujemy spotkania między uczestniczkami naszej grupy a mieszkankami Sokotry — to czas na wymianę doświadczeń, historii, przepisów, poglądów. Nie jako folklor, ale jako prawdziwe spotkanie dwóch światów.

Jednym z elementów naszych programów jest również wizyta w szkółce drzew smoczej krwi, prowadzonej przez lokalną fundację. To miejsce, w którym mieszkańcy wyspy — często z własnych środków i przy minimalnym wsparciu zewnętrznym — podejmują realne działania na rzecz przetrwania najcenniejszego symbolu Sokotry. Uczestnicy poznają wyzwania, z jakimi mierzą się twórcy tej inicjatywy, a także mogą wesprzeć projekt bezpośrednim wkładem lub pomocą rzeczową.

Śpimy w namiotach, unikamy miejsc budowanych z pominięciem lokalnych regulacji, a posiłki przygotowywane są na miejscu — ze świeżych produktów, przez ludzi stąd. Każdy uczestnik otrzymuje przed wyjazdem materiały edukacyjne na temat zwyczajów, zasad szacunku wobec miejsc świętych i lokalnych norm społecznych.

Co mówi UNESCO i świat nauki?

Według raportu UNESCO z 2022 r. o zagrożeniach dla dziedzictwa przyrodniczego Sokotry, turystyka bez regulacji prowadzi do degradacji ekosystemów i nacisków urbanizacyjnych wokół Hadibo (UNESCO, 2022). Badania opublikowane w „Global Ecology and Conservation” (Al-Saghier et al., 2023) ostrzegają przed utratą nie tylko gatunków, ale i tradycyjnej wiedzy lokalnych wspólnot.

Z kolei artykuł opublikowany przez Royal Botanic Gardens Kew w 2021 r. podkreśla, że Sokotra jest jednym z ostatnich miejsc, gdzie możliwe jest dokumentowanie tradycyjnych zastosowań roślin w medycynie i życiu codziennym, ale ten dorobek może zostać utracony w ciągu jednego pokolenia (Miller & Morris, 2021, RBG Kew).

Nasze doświadczenie na Sokotrze

Gdy pierwszy raz stanęliśmy na Sokotrze, zachwyt mieszał się z odpowiedzialnością i niepokojem — świadomość, że nieuważne zachowanie, choćby w dobrej wierze, może przynieść więcej szkody niż pożytku, nie dawała nam spokoju. Dlatego od samego początku stawialiśmy sobie pytania: co możemy zrobić, by nasza obecność tutaj miała sens? W jaki sposób działać, z kim współpracować i jaką wartość zostawić po sobie — nie tylko dla nas samych, ale przede wszystkim dla tych, którzy otwierają przed nami drzwi swojego świata?

Nasze wyprawy to nie tylko logistyka i widoki. To także przekazywana dalej wiedza, konkretne działania na rzecz ochrony środowiska i realna obecność przy ludziach, którzy zaufali nam na tyle, by przyjąć nas do swoich domów, kuchni, kręgów kobiet. W zamian za otwarte ramiona chcemy zostawić coś trwałego — świadomość, że ten rodzaj podróżowania może mieć sens, jeśli stoi za nim uważność i szacunek.

Czy przyszłość Sokotry zależy od nas?

Krótko mówiąc: tak. W świecie, gdzie coraz trudniej znaleźć miejsca naprawdę nietknięte, każda decyzja podjęta przez podróżnika ma znaczenie. To, co kupujemy, gdzie śpimy, z kim rozmawiamy — to wszystko składa się na łańcuch konsekwencji, które sięgają daleko poza nasze własne doświadczenia.

Etyczne podróżowanie nie polega na rezygnacji z komfortu czy przygody. Chodzi o uważność, o świadome wybory, o wsłuchanie się w rytm miejsca, które nas gości. O zadanie sobie pytania nie tylko „co stąd wyniosę?”, ale też „co mogę zostawić?” — i nie chodzi o ślad w piasku.

Sokotra nie jest łatwa. Nie oferuje luksusu ani prostych odpowiedzi. Ale jeśli pozwolimy jej mówić własnym głosem, może stać się jedną z tych podróży, które zostają z nami na długo — nie przez spektakl, lecz przez sens.

O autorce:
Joanna Składanek, współzałożycielka Tugende. Studiowała turystykę oraz międzynarodowe prawa człowieka, odwiedziła blisko 100 krajów. Zawodowo i z pasji zajmuje się fotografią. Sokotrę pokochała za dzikość, szczerość i bezkompromisowość — to miejsce, które uczy pokory wobec natury i szacunku wobec ludzi, którzy z nią żyją w codziennym dialogu.

 


 

FAQ: Najczęstsze pytania o podróż na Sokotrę

Czy potrzebna jest wiza? Tak, na wyjazd na Sokotrę obowiązuje specjalne pozwolenie wizowe, które uzyskujemy we współpracy z lokalnymi partnerami.

Czy Sokotra jest bezpieczna? Obecnie wyspa pozostaje poza obszarem działań zbrojnych, jednak sytuacja polityczna w Jemenie może wpływać na logistykę. Pracujemy tylko z lokalnymi przewodnikami mającymi aktualne informacje.

Kiedy najlepiej jechać? Sezon trwa od października do maja. Latem silne wiatry i upały mogą utrudnić eksplorację.

Jak dotrzeć na wyspę? Obecnie najpewniejsza trasa wiedzie przez Abu Zabi (ZEA), skąd odbywają się loty czarterowe na Sokotrę.

Co zabrać ze sobą? Filtr do wody, krem z filtrem mineralnym, lekki namiot (opcjonalnie), własny pojemnik na jedzenie i butelkę na wodę.

Zdjęcie z namiotu na płaskowyżu Dixam z widokiem na smocze drzewa na Sokotrze.
Zdjęcie z namiotu na płaskowyżu Dixsam z widokiem na smocze drzewa (fot. Joanna Składanek)

 


Wyprawy na Sokotrę z Tugende

Podczas naszych wypraw na Sokotrę nie tylko podziwiamy spektakularne krajobrazy — spotykamy się z lokalnymi społecznościami, uczymy się ich perspektywy i wspólnie zastanawiamy się, jak chronić to, co najcenniejsze. Wspólnie spędzamy czas, dzielimy się historiami i doświadczamy codzienności w miejscu, gdzie natura i człowiek wciąż pozostają w delikatnej równowadze.

To nie jest podróż dla tych, którzy szukają wygody. To wyprawa dla tych, którzy chcą zrozumieć, jak wygląda życie w miejscu wrażliwym, pięknym i wystawionym na presję świata. Sokotra to lekcja – o uważności, współodpowiedzialności i o tym, że prawdziwa podróż zaczyna się wtedy, gdy przestajemy tylko patrzeć.


Przeczytaj także:

Marzy Ci się podróż na Sokotrę? Dołącz do jednej z naszych kameralnych wypraw grupowych albo pozwól nam zorganizować dla Ciebie prywatny wyjazd – dokładnie taki, o jakim marzysz. Stworzymy program szyty na miarę, dostosowany do Twoich zainteresowań, tempa i potrzeb – niezależnie od tego, czy zależy Ci na duchowej refleksji, trekkingach w himalajskich dolinach, czy spotkaniach z lokalną kulturą.

Jeśli jesteś gotowy/a – wypełnij krótki formularz ze wstępnymi informacjami o terminie, wielkości grupy, budżecie i Twoich zainteresowaniach: tugende.pl/wyprawy-szyte-na-miare.


Inne wyprawy, które mogą Cię zainteresować: