Boliwia to jeden z najbardziej niezwykłych krajów Ameryki Południowej. Znajdziesz tu zarówno andyjskie szczyty i wysokogórskie płaskowyże, jak i amazońską dżunglę, pustynię solną Salar de Uyuni oraz surrealistyczne krajobrazy niczym z innej planety. To miejsce, gdzie rdzenne kultury przetrwały wieki, a codzienne życie toczy się zgodnie z rytmem przyrody i tradycji. W tym przewodniku znajdziesz najciekawsze miejsca w Boliwii: od lazurowych jezior i kolonialnych miasteczek, po księżycowe doliny, parki narodowe i regiony, które pozwolą Ci doświadczyć prawdziwej różnorodności tego kraju.
To wyprawa do Peru i Boliwii, która łączy w sobie dwa niezwykłe światy: tajemnicze ruiny Inków i największą solną pustynię świata. W programie m.in. Cusco, Machu Picchu, Jezioro Titicaca, kolonialne La Paz, wulkaniczna Laguna Colorada i Salar de Uyuni. Niezwykłe krajobrazy, intensywna kultura i fascynujące spotkania z lokalnymi społecznościami. Wyprawa dla tych, którzy chcą doświadczyć dwóch serc Ameryki Południowej w jednym rytmie.
Terminy: wrzesień, listopad
Cena: od 2650 USD + przelot (ok. 5000–6000 PLN)
Ta wyprawa do Boliwii i Chile to podróż przez skrajności – od tropikalnej dżungli po pustynne krajobrazy Atakamy. Zaczynamy od amazońskiego Rurrenabaque, gdzie eksplorujemy dżunglę i pampasy, potem przez Altiplano docieramy do Salar de Uyuni, a dalej – do Chile i surrealistycznych formacji skalnych Doliny Księżycowej. Równowaga między dziką przyrodą, kulturą rdzennych ludów i fascynującymi przestrzeniami pustyni.
Terminy: listopad
Cena: od 2930 USD + przelot (ok. 4700–5700 PLN)
Poza programami grupowymi, tworzymy również wyprawy na zamówienie – dopasowane do potrzeb małych grup znajomych, rodzin lub firm. Organizujemy także wyjazdy incentive i programy szyte na miarę dla klientów biznesowych, z naciskiem na jakość, autentyczność i bezpieczeństwo.
Masz pomysł na własną trasę po Boliwii? Wypełnij formularz lub napisz do nas – chętnie przygotujemy coś wyjątkowego.
Podróż do Boliwii to spotkanie z kulturą rdzennych ludów, dziką przyrodą i krajobrazami, jakich nie znajdziesz nigdzie indziej. Warto jednak dobrze się przygotować, by cieszyć się wyjazdem bez stresu. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje praktyczne: od wizy i szczepień, po klimat, walutę i pakowanie.
Obywatele Polski (i większości krajów UE) nie potrzebują wizy turystycznej do Boliwii przy pobytach do 90 dni. Na granicy lub lotnisku otrzymuje się bezpłatną pieczątkę w paszporcie.
Nie są obowiązkowe, ale zdecydowanie zalecane:
WZW A i B
dur brzuszny
tężec i błonica (aktualizacja)
żółta febra – obowiązkowa przy podróży do regionów Amazonii (np. Rurrenabaque)
Warto zaszczepić się minimum 10 dni przed wyjazdem.
Walutą jest boliwiano (BOB)
1 BOB = ok. 0,60 PLN (kursy się zmieniają)
W większych miastach i turystycznych miejscach można płacić kartą
W mniejszych miejscowościach konieczna będzie gotówka
Bankomaty są dostępne – najpewniej w miastach (La Paz, Sucre, Santa Cruz)
Unikaj wymiany pieniędzy na ulicy – korzystaj z kantorów lub bankomatów.
220 V / 50 Hz
Wtyczki typu A (jak w USA) i C (jak w Polsce) – w zależności od regionu, warto zabrać adapter uniwersalny
Boliwia to kraj ekstremalnych kontrastów klimatycznych, w którym jednego dnia możesz maszerować po solnej pustyni w polarze, a następnego – przemierzać tropikalną dżunglę w upale i wilgoci. Różnice temperatur, wysokości i wilgotności są tu naprawdę duże, dlatego odpowiednie przygotowanie to podstawa udanej podróży.
Na co się przygotować?
Zimne noce na dużych wysokościach
Regiony takie jak Salar de Uyuni, Potosí czy La Paz znajdują się na wysokości powyżej 3500 m n.p.m. W dzień może być słonecznie i przyjemnie, ale po zmroku temperatury spadają gwałtownie, często poniżej zera – nawet w porze suchej. Noce bywają wietrzne i suche, a w niektórych miejscach nocleg odbywa się w nieogrzewanych budynkach – warto mieć ciepłą piżamę i dodatkową warstwę odzieży.
Upały i wilgoć w Amazonii
Region Rurrenabaque i boliwijskiej dżungli charakteryzuje się gorącym, wilgotnym klimatem tropikalnym. Temperatury mogą przekraczać 30°C, a wysoka wilgotność sprawia, że pot leje się strumieniami. Komary są aktywne przez cały dzień, więc oprócz lekkich, oddychających ubrań przydadzą się środki odstraszające owady i szybkoschnące tkaniny.
Silne słońce przez cały rok
Wysokie położenie większości regionów sprawia, że promieniowanie UV jest wyjątkowo intensywne – nawet jeśli temperatura nie jest wysoka. Spalenie skóry może nastąpić bardzo szybko, szczególnie na pustyni solnej, która odbija światło niczym lustro. Niezbędne są: krem z wysokim filtrem UV, okulary przeciwsłoneczne z dobrym filtrem i nakrycie głowy.
Szybko zmieniające się warunki
W jednym dniu możesz doświadczyć pełnego słońca, burzy piaskowej, deszczu i wieczornego chłodu. W regionach górskich pogoda potrafi zmieniać się z godziny na godzinę, dlatego zawsze warto mieć pod ręką warstwę przeciwdeszczową i coś cieplejszego.
Co warto zabrać:
ciepłą kurtkę lub softshell (noce mogą być mroźne!)
lekki polar i długie spodnie
cienką kurtkę przeciwdeszczową
buty trekkingowe
okulary przeciwsłoneczne i filtr UV
czapkę lub kapelusz
środek przeciw komarom (Amazonia)
Językiem urzędowym jest hiszpański, choć w niektórych regionach (np. wiejskie obszary Andów czy Amazonii) mówi się również w językach rdzennych (aymara, quechua). W dużych miastach można porozumieć się po angielsku, ale podstawowe zwroty po hiszpańsku bardzo się przydadzą.
Kilka przydatnych:
Hola – cześć
Gracias – dziękuję
¿Cuánto cuesta? – ile to kosztuje?
¿Dónde está el baño? – gdzie jest toaleta?
Una botella de agua, por favor – butelkę wody, proszę
¿Puede ayudarme? – czy może mi Pan/Pani pomóc?
No entiendo – nie rozumiem
¿Habla inglés? – czy mówi Pan/Pani po angielsku?
Estoy perdido/perdida – zgubiłem/am się
¿Dónde puedo tomar un taxi? – gdzie mogę wziąć taksówkę?
¿A qué hora sale el autobús? – o której odjeżdża autobus?
W większych miastach (La Paz, Sucre, Santa Cruz) Wi-Fi w hotelach i restauracjach to standard
W dżungli i odległych rejonach (np. Uyuni, Altiplano) zasięg bywa ograniczony lub brak
Warto kupić lokalną kartę SIM (np. Entel, Viva, Tigo) – ceny od ok. 20–30 BOB (~12–18 PLN) za pakiet danych
WhatsApp to najpopularniejsza aplikacja do kontaktu – używają jej przewodnicy, hotele i lokalni operatorzy
Boliwia to kraj surowego piękna, mistycznych krajobrazów i kultury, która przenika każdy aspekt codziennego życia. Choć mniej turystyczna niż sąsiedzi, oferuje podróżnikom niezwykłe doświadczenia – od solnych pustyń i barwnych lagun po kolonialne miasta i amazońską dżunglę.
Największa solna pustynia świata – biały, hipnotyzujący bezkres rozciągający się po horyzont. W porze deszczowej tworzy lustrzaną taflę odbijającą niebo, a w porze suchej – krajobraz nie z tej ziemi. Obowiązkowy punkt każdej podróży do Boliwii.
Najwyżej położona stolica administracyjna świata (ponad 3600 m n.p.m.). Miasto chaosu i kontrastów – kolonialne centrum, tętniące życie uliczne, kolejki linowe łączące dzielnice i widok na ośnieżony szczyt Illimani. W El Alto w każdą niedzielę odbywa się ogromny targ oraz walki wrestlingowe cholitas.
Czerwone jezioro z flamingami, parujące gejzery, pustkowia i laguny o surrealistycznych barwach – region Sud Lipez to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na całym kontynencie. Wysokogórska trasa przez ten obszar to przygoda sama w sobie.
Najwyżej położone żeglowne jezioro świata. Mistyczne, spokojne i głęboko zakorzenione w kulturze Inków. Warto odwiedzić wyspę Słońca (Isla del Sol), skąd według legendy wyłonili się pierwsi Inkowie. Nocleg z widokiem na jezioro to doświadczenie, które zostaje w pamięci.
Konstytucyjna stolica Boliwii – białe miasto o kolonialnym uroku, uznawane za jedno z najpiękniejszych w Ameryce Południowej. Czyste powietrze, łagodniejszy klimat, przyjemna atmosfera i ciekawe muzea (np. Muzeum Antropologiczne).
Niegdyś jedno z najbogatszych miast świata dzięki wydobyciu srebra z Cerro Rico. Dziś – świadectwo trudnej historii kolonializmu i górnictwa. Można odwiedzić dawne kopalnie, które do dziś funkcjonują i poznać realia pracy boliwijskich górników.
Brama do dzikiej dżungli i mokradeł pampasów. Z Rurre można wyruszyć w rejs łodzią przez lasy deszczowe, obserwować różowe delfiny, kapibary, małpy i niezliczone gatunki ptaków. To zupełnie inne oblicze Boliwii – gorące, wilgotne i pełne życia.
Czerwone kaniony, kaktusy, suche doliny – Tupiza przypomina scenerię z westernów. To świetna baza wypadowa do mniej uczęszczanych tras przez Sud Lipez lub konnych wypraw przez boliwijskie płaskowyże.
Mało znany, zielony raj na wschodzie kraju – idealny dla miłośników przyrody. W pobliżu znajduje się Samaipata, urocza osada z klimatem artystyczno-hipisowskim i prekolumbijską twierdzą El Fuerte (UNESCO).
Boliwia to kraj o ogromnych różnicach wysokości, odległościach i często trudnym terenie. Choć sieć transportowa nie jest tak rozwinięta jak w sąsiednich krajach, z odpowiednim planem da się tu podróżować sprawnie i bezpiecznie. W tym rozdziale znajdziesz najważniejsze informacje o środkach transportu w Boliwii – od lotów wewnętrznych po autobusy, łodzie i samochody terenowe.
Ze względu na długie dystanse, góry i brak dróg w niektórych regionach, loty wewnętrzne to często jedyny lub najszybszy sposób przemieszczania się. Główne linie to BoA (Boliviana de Aviación) oraz Amaszonas.
Popularne trasy:
La Paz – Uyuni (ok. 1 h)
La Paz – Rurrenabaque (ok. 45 min) – do Amazonii
La Paz – Sucre (ok. 50 min)
Santa Cruz – Sucre (ok. 1 h)
Ceny przy wcześniejszej rezerwacji zaczynają się od ok. 250–500 BOB (150–300 PLN). Warto pamiętać, że loty bywają opóźnione lub odwoływane ze względu na pogodę – zwłaszcza do Amazonii.
Sieć dróg w Boliwii jest mniej rozwinięta, a przejazdy często trwają długo z powodu ukształtowania terenu i stanu nawierzchni. Mimo to, autobusy dalekobieżne są popularnym i niedrogim środkiem transportu.
Znane firmy to: Todo Turismo, Trans Copacabana, El Dorado, Panasur.
W dłuższych trasach można skorzystać z bus cama (rozsuwane fotele, często z posiłkiem i kocem).
W autobusach bywa bardzo zimno – koniecznie zabierz ze sobą bluzę lub koc.
Przykładowe czasy przejazdu:
La Paz – Uyuni: ok. 10–12 h (nocny przejazd)
Sucre – Potosí: ok. 3 h
La Paz – Copacabana: ok. 4–5 h
Uyuni – Tupiza: ok. 6 h drogami nieutwardzonymi
W większych miastach (La Paz, Santa Cruz, Cochabamba) można korzystać z aplikacji takich jak:
Yango – nowa, działająca w niektórych miastach
InDriver – popularna i dostępna w wielu miejscach w Boliwii
Zwykłe taksówki często nie mają taksometru – cenę trzeba ustalić przed kursem. Zawsze lepiej zamówić kurs przez aplikację, hotel lub zaufanego kierowcę.
Wynajem auta jest możliwy, ale zalecany tylko w określonych regionach (np. Santa Cruz, Sucre). Na Altiplano, w Sud Lipez czy przy trasie do Uyuni często wymagane są samochody 4×4 oraz doświadczenie w jeździe po bezdrożach.
Wiele tras (np. Uyuni – laguny – granica z Chile) pokonuje się z lokalnym kierowcą i terenówką w ramach zorganizowanej wycieczki – to najbezpieczniejsze i najpraktyczniejsze rozwiązanie.
La Paz oferuje wyjątkowy system kolejek linowych – Mi Teleférico, który jest szybki, niedrogi i panoramiczny
Sucre i Potosí najlepiej zwiedzać pieszo – historyczne centra są kompaktowe
Santa Cruz jest bardziej rozległe – korzysta się z taksówek lub busów (tzw. trufi)
W Amazonii (Rurrenabaque, pampasy) poruszasz się głównie łodzią, pieszo lub mototaksówką
Jeśli chcesz podróżować wygodnie i bez stresu, najlepszym rozwiązaniem jest wyprawa zorganizowana. W Tugende dbamy o całą logistykę: przeloty, transfery, transport terenowy i lokalnych kierowców – tak, byś mógł skupić się na odkrywaniu Boliwii, a nie rozkładach jazdy i rezerwacjach.
Boliwia to kraj, który aż się prosi, by odkrywać go z plecakiem, butami trekkingowymi i odrobiną odwagi. Pustkowia, wysokie góry, dżungla i andyjskie szlaki czekają na tych, którzy wolą działać niż zwiedzać zza szyby samochodu. To idealny kierunek dla podróżników szukających ruchu, przestrzeni i intensywnych wrażeń – bez turystycznego zgiełku.
Wysokogórskie płaskowyże, kolorowe laguny, gejzery i pustynie – Sud Lipez to jeden z najbardziej spektakularnych regionów Boliwii. Choć najczęściej odwiedzany samochodem 4×4, można zorganizować krótsze trekkingi np. wokół Laguny Colorady czy w okolicach skał Árbol de Piedra. To miejsce dla tych, którzy chcą poczuć potęgę przyrody – i wiatr we włosach na wysokości ponad 4000 m n.p.m.
Czerwone kaniony, formacje skalne i widoki rodem z Dzikiego Zachodu. Tupiza oferuje piesze i konne wędrówki przez wąwozy, a także możliwość eksplorowania okolic na rowerze górskim. To świetna alternatywa dla bardziej znanych tras – z dala od tłumów, w rytmie natury.
W regionie Rurrenabaque możesz wybrać się na kilkudniowy trekking przez amazoński las deszczowy z lokalnym przewodnikiem: noclegi w drewnianych chatkach, wyprawy na piechotę lub łodzią, obserwacja dzikich zwierząt, a czasem nawet możliwość połowu piranii. Alternatywą są pampasy – mokradła, gdzie przemierzasz rzeki i kanały w canoe, wypatrując kapibar, kajmanów i różowych delfinów.
Dla bardziej zaawansowanych – trekking na wulkan Tunupa (ok. 5200 m n.p.m.), który góruje nad Salar de Uyuni. Choć nie wymaga technicznych umiejętności, wysokość i warunki czynią go wyzwaniem. W zamian – panoramiczne widoki na największą solną pustynię świata i intensywna satysfakcja.
Legendarna „Camino de la Muerte” to trasa z La Cumbre (4700 m n.p.m.) aż do tropikalnych dolin Yungas (1200 m n.p.m.). Zjazd rowerowy trwa kilka godzin i prowadzi przez strome urwiska, wodospady i mglisty las. To jedna z najbardziej kultowych atrakcji aktywnych w Ameryce Południowej.
Sucre – wokół miasta znajdują się łagodne szlaki z widokiem na góry i wioski
Copacabana i Isla del Sol – wędrówki po ścieżkach Inków z widokiem na jezioro Titicaca
Potosí – nie tylko spacer po kolonialnym centrum, ale też możliwość zejścia do działającej kopalni Cerro Rico (dla odważnych)
Boliwia to raj dla tych, którzy nie szukają utartych szlaków. To kraj, gdzie można naprawdę poczuć przestrzeń, doświadczyć wysokości, odciąć się od cywilizacji i zanurzyć się w dzikiej naturze – bez selfie-sticków i kolejek do punktów widokowych.
Jeśli kochasz aktywne podróże – Boliwia zaskoczy Cię bardziej, niż się spodziewasz.
Boliwia to kraj o bardzo zróżnicowanym klimacie – od wilgotnej Amazonii po suchą pustynię solną i wysokogórskie płaskowyże. Choć położona jest w tropikach, to z powodu dużych różnic wysokości nie obowiązują tu klasyczne pory roku. Zamiast tego wyróżnia się porę suchą (maj–październik) i porę deszczową (listopad–kwiecień), a warunki pogodowe różnią się znacząco w zależności od regionu.
W porze suchej warunki do podróży są bardziej przewidywalne – to najlepszy czas na trekkingi, wyprawy na Altiplano i eksplorację Salar de Uyuni. Z kolei pora deszczowa sprawia, że pustynia solna zamienia się w lustrzaną taflę – magiczny, ale też mniej dostępny krajobraz.
Poniżej znajdziesz zestawienie najlepszych miesięcy na odwiedziny w poszczególnych częściach Boliwii – dzięki temu łatwiej zaplanujesz idealny moment na podróż.
| Region | Najlepszy czas | Uwaga |
|---|---|---|
| La Paz, Altiplano, Salar de Uyuni | Maj – październik | Pora sucha, idealna na podróże terenowe i trekkingi; zimne noce |
| Sud Lipez, laguny, wulkany | Maj – październik | Stabilna pogoda, świetna widoczność; nocą możliwe przymrozki |
| Amazonia (Rurrenabaque) | Maj – listopad | Mniej deszczu, lepszy dostęp do dżungli i pampasów |
| Sucre i okolice | Cały rok | Przyjemny, umiarkowany klimat – dobra pogoda przez większość miesięcy |
| Potosí, Uyuni | Maj – październik | Suche miesiące; w porze deszczowej dojazd może być utrudniony |
| Jezioro Titicaca, Copacabana | Kwiecień – październik | Słonecznie, chłodne noce; dobra widoczność nad jeziorem |
| Salar de Uyuni – efekt lustra | Styczeń – marzec | Pora deszczowa – tylko wtedy zobaczysz zjawiskowe odbicie nieba w soli |
Jeśli zależy Ci na wygodnym podróżowaniu, ciepłych dniach i dobrym stanie dróg – wybierz porę suchą (maj–październik). Jeśli marzysz o lustrzanym Salar de Uyuni – celuj w styczeń lub luty, ale przygotuj się na ewentualne zmiany tras i opóźnienia.
Choć Boliwia uchodzi za jeden z bezpieczniejszych krajów Ameryki Południowej, podróżowanie po niej – zwłaszcza na własną rękę – wymaga zachowania ostrożności. Szczególnie w dużych miastach, w środkach transportu i na terenach przygranicznych warto kierować się zdrowym rozsądkiem i stosować się do kilku prostych zasad.
Najczęstsze zagrożenie to kradzieże i drobne oszustwa, zwłaszcza w zatłoczonych miejscach – na dworcach, targach i w autobusach.
Warto pamiętać, aby:
nie nosić wartościowych rzeczy na widoku (kamera, telefon, biżuteria),
trzymać plecak z przodu w zatłoczonych miejscach,
nie zostawiać telefonu i portfela na stole w restauracji lub kawiarni,
korzystać z hoteli oferujących sejfy lub recepcję 24h,
być czujnym podczas snu w autobusach nocnych – to popularny moment dla kieszonkowców.
Choć Boliwia nie jest znana z przestępczości narkotykowej w takim stopniu jak Kolumbia, w turystycznych miastach mogą zdarzyć się próby oszustw i podsuwania alkoholu lub środków odurzających.
Zalecenia:
nie przyjmuj drinków od nieznajomych,
nie zostawiaj swojego napoju bez nadzoru,
unikaj samotnych wyjść do barów i klubów w nieznanym towarzystwie.
Taksówki najlepiej zamawiać przez hotel lub aplikację (np. InDriver) – unikaj łapania samochodów z ulicy.
Transport publiczny (minibusy, tzw. trufi) bywa zatłoczony i chaotyczny – na dłuższe trasy wybieraj sprawdzone firmy autobusowe lub zorganizowane transfery.
Podróżując w regionach takich jak Uyuni czy Amazonia, korzystaj z usług lokalnych przewodników i organizatorów – samodzielne wyprawy w odludne tereny mogą być niebezpieczne z powodu trudnych warunków, braku sygnału i odległości od pomocy.
Unikaj samotnych spacerów po zmroku, szczególnie w La Paz, El Alto, Cochabambie i Santa Cruz.
Nie zapuszczaj się w dzielnice peryferyjne – w każdej większej miejscowości są rejony, których lepiej unikać.
Noś przy sobie tylko część gotówki i kopię paszportu – oryginał najlepiej zostawić w hotelu.
Korzystaj z lokalnych informacji lub pomocy organizatora – mieszkańcy zazwyczaj chętnie udzielają wskazówek, które rejony są bezpieczne.
Zachowaj ostrożność przy granicach z Brazylią i Paragwajem – te rejony bywają mniej kontrolowane.
Jeśli podróżujesz z doświadczonym organizatorem – tak jak z Tugende – kwestie bezpieczeństwa, lokalnych uwarunkowań i logistyki bierzemy na siebie. Dzięki współpracy z zaufanymi przewodnikami i sprawdzonymi kierowcami możesz skupić się na odkrywaniu, a nie martwieniu się o szczegóły.
Sprawdź również: